Mustafa Yakut (Guram Khimşiaşvili)-"Yolun açık olsun, anavatanın seni bekliyor!"

Mustafa Yakut (Guram Khimşiaşvili)-"Yolun açık olsun, anavatanın seni bekliyor!"

Yaşayan Tarih; Ahmet Özkan Melaşvili’nin yol arkadaşı, Hayri Hayrioğlu’nun sınıf arkadaşı, Ankara Fen Lisesi’nin kurucusu: Ahmet Dinçer Kokoladze. 

Yaşayan Tarih; Ahmet Özkan Melaşvili’nin yol arkadaşı, Hayri Hayrioğlu’nun sınıf arkadaşı, Ankara Fen Lisesi’nin kurucusu: Ahmet Dinçer Kokoladze. 

2005 yılıydı. İstanbul, Harbiye’de Çveneburi dergisinin bürosunda Osman Nuri Mercan (Otar    İmedaşvili) ile oturuyorduk. İncelemekte olduğumuz belgeler arasında, dilbilimci Prof. Şuşana Putkaradze’nin göndermiş olduğu bir fotokopi ilgimizi çekti. Şuşana Hanım, Feriköy Gürcü Katolik Kilisesi’nin kitaplığında araştırma ve düzenleme yapmaktaydı. Bu belge, 1958 tarihli, Almanya’da, David Sağaraşvili’nin çıkardığı “Samşoblos Gantavissuplebisatvis” adlı Gürcüce gazetenin bir sayfasının fotokopisiydi. Gazetede, “İstanbul’da Fen Fakultesi öğrencisi, 22 yaşında, İnegöl Hayriye köylü Ahmet Dinçer Gürcü alfabesiyle okuma yazma biliyor ve Gürcü kültürü ile ilgili çalışmalar yapıyor” cümlelerinin de yer aldığı kısa bir tanıtma yazısı ve yanında A. Dinçerin bir fotoğrafı yer alıyordu.

Şuşana Hanım O’nu tanıyıp tanımadığımızı soruyordu. Ben kendisini 1977’den beri tanıyordum. Ankara’daydı. Hemen kendisine telefon açıp yazıdan bahsettim. “Ahmet Abi bu yazıyı biliyor musun?” diye sordum. “Evet biliyorum.” diye yanıtladı. “Peki sende var mı?” dedim. “Yok” dedi. “Niçin yok?” dedim. “O gazeteden on adet bana vermişlerdi. Onları aylarca yanımda gezdirdim, sakladım, sonra askere giderken sakıncalı olabilir diye tedirgin oldum ve imha ettim. Onun için bende şimdi yok.” Dedi ve kendisine bir kopyasını ulaştırmamı rica etti ben de gönderdim.

Ahmet Dinçer, 1936’da İnegöl Hayriye Köyü’nde doğdu. İlkokulu 4. Sınıfa kadar köyde okudu. 5. Sınıfı ve ortaokulu ise İnegöl’de okudu. İlk okulda, köyde Hayri Hayrioğlu (Vahtang Malakmadze) ile, ortaokulda ise Ahmet Özkan’ın dostlarından Yusuf Tümer Kirikitadze ile sınıf arkadaşı idi. Liseyi, Balıkesir’de Necatibey Öğretmen Okulu’nda parasız yatılı olarak okudu. 1956’da öğretmen okulunu bitirip İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu, Fen Bölümü’ne girdi.

Gürcüce okuyup yazmayı Ahmet Özkan’dan öğrenmişti. Ahmet Özkan’la 1955’te Hayriye Köyü’nde akrabalarından Esmer’in düğününde tanışmıştı. Ayrıca eşi Yüksel de yakını oluyordu. A.Özkan O’na Gürcü Alfabesinin varlığından söz etmiş ve daha sonra posta  ile alfabeyi göndermişti. İstanbul’da iken, Feriköy Gürcü Katolik Kilisesi’ni ziyaret etmiş, başta Papaz Pavli Akopaşvili olmak üzere kilisedekiler kendisi ile çok ilgilenmişler ve yardım etmişlerdi. İstanbul’da kaldığı sürece kilise ile ilişkileri devam etti.

1958’de Çapa Yüksek Öğretmen Okulunu bitirip Kars Cilavuz İlköğretmen Okulu’na öğretmen olarak atandı. Orada Artvinli öğrenciler de vardı. Onların içinde Gürcü olanlarla özellikle ilgilendi. Aradan 56 yıl geçtikten sonra, bugün İnegöl’de Kafkas Folklor ve Kültür Derneği’nde A.Dinçer’le buluşup sohbet ettiğimizde kendisine nereye gitmek istediğini sorduk. Kızkardeşinin yaşadığı Çiftlik köyüne gitmek istedi. Çiftlik benim de doğduğum ve üç yaşına kadar yaşadığım köydü. İsteği doğrultusunda Çiftlik’e gittik. Çiftlik’in bir mahallesi olan Merzukiye’den dostumuz Recep Selçuk bizi çay içmeye davet etti. Recep Selçuk’ın evinin bahçesindeki söyleşiye komşusu Hasan Kantar da katıldı ve söz Cilavuz dan açılınca Hasan Kantar’ın onun öğrencisi olduğu ortaya çıktı. 56 yıllık aradan sonra birbirlerini görmüş oldular. İlginç anıları yadettiler. Sohbet ve ikramdan sonra A. Dinçer’i kardeşinin yanına bırakıp İnegöl’e döndük.

A.Dinçer, Cilavuz’dan sonra 1959-1961 arası İstanbul 1. Orduda yedeksubay olarak askerliğini yaptı. Askerlik sonrası Ankara’ya atandı. Ankara Fen Lisesi’nin kuruluş çalışmaları için, Ford Vakfı’nın sponsorluğuyla Haziran 1964’te Amerika’ya gitti. Florida, Miami, Newyork ve Washington’da bilimsel çalışmalar yaptı. Bu arada ABD’ de yaşayan Gürcüleri aradı buldu. Aleksandre Manvelişvili ile tanıştı. Dönüşte Paris’e uğradı. Mikelanj semtinde, Bedi Kartlisa’yı çıkartan Kalistrat Salia ve diğer Paris’teki Gürcülerle tanıştı.

1970’te ABD’ye ikinci gidişinde, Newyork’ta, Kartuli Azri (Georgian Opinion) Gazetesi çevresi ile tanıştı. Bunların içinde Mito Sindikeli, Sandro Barateli ve Givi Zaldastani de vardı. Ahmet Özkan 1968’de basılan Gürcüstan kitabından onlara da göndermişti. Bu kitaptan bahsettiler ve kendisiyle ilgilendiler. Dönüşte Münih’te Karlo İnasaridze ve A. Kalandadze ile görüştü. 1973’te Miko Sindikeli İstanbul’a geldi ve Ahmet Özkan’la birlikte üçü İstanbul’da buluştular. 1975’te, bu kez zengin bir tüccar olan Givi Zaldastani İstanbul’a geldi. O’nu alıp Ahmet Özkan ile köye düğüne götürdüler.

A.Dinçer, A.Özkan vasıtasıyla Otar Gigineişvili ile Ankara’da tanıştı. Son olarak 1979’da İzmir Fuarı’nda görüştü.

Ahmet Dinçer, 1962’den sonra Ankara’ya yerleşti. Halen yaşamını orda sürdürüyor. Kuruluşunda büyük emeği geçtiği Ankara Fen Lisesi’nde uzun yıllar çalıştı ve oradan emekli oldu. Kendi dalı olan kimyada yaptığı çalışmalar onu ülke çapında ünlendirdi. Yazdığı kimya kitapları öğrenciler tarafından ilgiyle okundu ve halen okunuyor.

A.Dinçer, A. Özkan’dan öğrendiği Gürcü Alfabesini rastladığı ve gittiği yerlerdeki Gürcülere öğretmek için çaba harcadı. Tanıştığı Gürcülere Alfabeyi vererek ve A.Özkan’ın adresini vererek mektuplaşmalarını sağladı.  Bunun bir örneğini anlatarak yazımızı sonlayalım;

Ünyeli öğretmen Emin Alkan Halvaşi, 1977’de Bursa iline atandığı zaman ilk gittiği yer A.Özkan’ın Oba İşhanı’ndaki bürosu olmuş. Emin Alkan kendini tanıtınca, A.Özkan “Ooo lamazi tzerili, hoşgeldin!” demiş. Mektuplarından E. Alkan’ın güzel ve düzgün Gürcü yazısını hemen hatırlamış. Peki E.Alkan bu yazıyı nerden öğrenmişti dersiniz? Ahmet Dinçer’den! A. Dinçer yurt içi eğitim gezilerinden birinde, 1975’te, Giresun’da öğretmenlere seminer verirken rastlamış, tanışmıştı E. Alkan’la ve O’na alfabeyi ve A.Özkan’ın adresini vermişti.

78 yaşındaki A. Dinçer’e, Gürcüstan’a gitmek henüz nasip olmamış. Şimdi gitmek istiyor ve yakında gidiş planını yapıyor. Yolun açık olsun Ahmet abi! Atavatanın Gürcüstan seni bekliyor!

Mustafa Yakut (Guram Himşiaşvili)

         İnegöl, 2014

Not: Yazının Gürcücesi 8 Kasım 2014 tarihli Açara Gazetesinde ve İstoriani Dergisinin Aralık 2014 sayısında yayımlanmıştır.